Erkeklerde İdrar Kaçırma Tedavisi
İdrar kaçırma, birçok insanın yaşayabileceği yaygın bir sorundur. İdrar kaçırma, kontrol edilemeyen bir idrar akışı veya istemsiz idrar kaybı şeklinde kendini gösterir. Bu durum, günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir, kişinin sosyal hayatını kısıtlayabilir.
Erkeklerde idrar kaçırma sorunu, çoğunlukla prostat kanseri ameliyatı sonrasında ortaya çıkar. Nadir durumlarda iyi huylu prostat ameliyatında da idrar tutmaya yarayan kaslar zarar görebilir ve bu sorunlarla karşılaşılabilir.
İdrar Kaçırma Nedenleri:
✔Prostat Sorunları: Erkeklerde idrar kaçırma ile ilgili sorunlardan en yaygın olanı prostatla ilgili sorunlardır. Büyümüş bir prostat (Benign prostat Hiperlazisi) veya prostat kanseri, idrar kaçırmanın nedenleri arasında yer alabilir.
✔Mesane Kaslarının Zayıflığı: Mesane kaslarının zayıflığı, idrarın tutulmasını zorlaştırabilir ve idrar kaçırma sorununa yol açabilir.
✔Sinir Sistemi Hasarı: Omurilik yaralanmaları, sinir sıkışması veya sinir hasarı, idrar kaçırma nedenleri arasındadır. Sinir sisteminde meydana gelen hasar, mesane kontrolünü etkileyebilir.
✔Mesane İltihabı veya İrritasyonu: Mesanenin iltihabı ya da irritasyonu, idrar kaçırmanın geçici bir nedeni olabilir. İdrar yolu enfeksiyonları veya bazı ilaçlar, bu duruma yol açabilir.
✔Yaşlanma: Yaşlanma süreci ile birlikte mesane ve pelvik kaslar zayıflayabilir, bu da idrar kaçırma riskini artırabilir.
Prostat Kanseri Sonrası İdrar Kaçırma
Prostat kanseri için uygulanan cerrahi bir müdahale olan Radikal Prostatektomi sonrası idrar kaçırmanın erken dönemde görülmesi daha yaygındır. Operasyon sonrasında kas gücü düzeldikçe idrar kaçırma sorunu da düzelir ve kalıcı idrar kaçırma sadece %3-10 aralığında görülür.
Erkeklerde idrar kaçırma, prostat kanseri operasyonu sonrasında ortaya çıkmışsa, erken dönemde kendiliğinden iyileşebilir. Bu dönem 6-12 ay arasını bulmasının yanında genellikle 3 ayda tamamen düzelir. Hastada idrar kaçırma sorunu 12 aydan daha uzun süre devam ederse cerrahi olarak müdahale gerektirir.
Erkeklerde İdrar Kaçırma Belirtileri:
✔İdrarın aniden gelmesi ve tuvalete yetişememe
✔Sık idrara çıkma ihtiyacı
✔Öksürme, hapşırma, gülme gibi fiziksel aktiviteler sırasında idrar kaçırma
✔Gece idrara kalkma (gece enürezisi)
✔İdrar yaparken zorlanma veya idrar akışının zayıf olması
✔Sık idrara çıkma hissi, ancak çok az idrar çıkması
Erkeklerde İdrar Kaçırma Tanısı
İdrar kaçırma tedavisinin başarısını etkileyen en önemli faktör, kaçırmanın şiddetidir. Şiddetin belirlenmesi için öncelikle hastanın öyküsü dinlenir, fiziki muayene ve basit testler yapılır. Sonrasında, hastaya sonda takılarak mesane doldurulur ve ayakta, ıkınarak ve öksürürken kaçırmaları olup olmadığına bakılır.
Kaçırma her zaman mümkün olmayabilir. Bu yüzden kaçırma görülse bile 3 günlük ped testi ile kaçırmanın şiddeti belirlenir.
Tanı konulurken detaylı ürolojik inceleme ve fizik muayenede, nörolojik değerlendirme mutlaka yapılmalıdır. Derin tendon refleksleri, anal sfinkter tonusu, perineal his ve bulbokavernöz refleks kontrol edilmelidir. Tedaviye başlamadan önce hastanın mutlaka prostat kanserinden kurtulduğuna emin olunmalıdır.
Erkeklerde İdrar Kaçırma Tedavi Yöntemleri:
✔Pelvik Taban Egzersizleri: Pelvik taban kaslarını güçlendirmek, idrar kaçırma sorununu çözmede etkili bir yöntemdir. Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için Kegel egzersizleri yapılabilir. Bu egzersizler, idrar yolunu ve mesaneyi kontrol etmeye yardımcı olan kasları hedefler.
✔İdrar Tutma Teknikleri: İdrar kaçırmanın önüne geçmek için bazı tutma teknikleri işe yarayabilir. İdrarınızı tutmak için sık sık tuvalete gitmeyi deneyebilir, idrar yapma ihtiyacı hissettiğinizde, mesanenizi tamamen boşaltmaya özen gösterebilirsiniz. Ayrıca ani öksürme, hapşırma ve gülme gibi durumlarda idrar kaçırma riskini azaltmak için pelvik taban kaslarını sıkıştırabilirsiniz.
✔İdrar Alışkanlıklarını Değiştirme: İdrar alışkanlıklarınızı düzenlemek, idrar kaçırma sorununu yönetmede yardımcı olabilir. Örneğin; gece idrara kalkma sorunu yaşıyorsanız, akşam saatlerinde sıvı tüketimini azaltmak önemlidir.
✔İlaç Tedavisi: Bazı durumlarda, idrar kaçırma tedavisi için ilaçlar reçete edilebilir. Özellikle prostat kanseri tedavisine yardımcı olmak için ilaç kullanılabilir. İdrar yolunun gevşemesini engelleyen veya mesane kaslarını güçlendiren ilaçlar yarar sağlayabilir.
✔Cerrahi Müdahale: İdrar kaçırma sorunu ciddi boyutlara geldiğinde ve diğer tedavi yöntemleri etkili olmadığında, cerrahi müdahale düşünülebilir. Cerrahi seçenekler, mesane ya da idrar yolundaki yapısal sorunları düzeltmeyi amaçlar.
İdrar Kaçırma Tedavisinde Sfinkter Uygulaması
İdrar kaçırma tedavisinde hangi tedavi olursa olsun en önemli faktör kaçırmanın şiddetidir. Günde 1-2 ped kaçıran hastalarda askı, ayarlanabilir slingler, enjeksiyon gibi yöntemler tercih edilir. Eğer kaçırmanın şiddeti daha fazlaysa Artifisyel (yapay) Sfinkter uygulanır.
Günde 3’ten fazla ped ıslatması olan hastalarda, şiddetli idrar kaçırma sorunu vardır ve bu durumda “altın standart” tedavi olarak da adlandırılan Artifisyel Üriner Sfinkter uygulanır. Sfinkterik direncin kaybolması sonucu oluşan idrar kaçırma tedavisinde, uzun zamandır kullanılan Artifisyel Üriner Sfinkter, özellikle orta şiddetli idrar kaçırma tedavisinde uzun dönem etkinlik ve güvenirliği ispatlanmış bir yöntemdir. Bu yöntem son 10 yılda pek çok hastada uygulanmış ve oldukça başarılı sonuçlar edilmiştir.
İdrar kaçırma tedavisinde Artifisyel Üriner Sfinkter uygulaması, üretranın dışarıdan sıkıştırılması prensibine dayanır. Sfinkterde idrar tutan manşet, kullanım için bir pompa ve rezervuar bulunur.
Artifisyel Üriner Sfinkter uygulaması ile hafif, orta ya da şiddetli idrar kaçırması olan hastalarda, güvenilirlik ve etkinlik uzun yıllardır devam etmektedir. Bunun yanında tüm bu avantajlara rağmen uygulamanın bazen kompleks yapısı, cihaza ait mekanik sorunları, yüksek maliyeti, erozyon ya da enfeksiyon gibi sorunları nedeniyle yalnızca deneyimli Üroloji uzmanları tarafından yapılması önerilir.